یکی از دغدغه مراجعه کنندگان به متخصص دندانپزشک ، مدت زمان ارتودنسی است. مدت ارتودنسی در افراد مختلف متفاوت است. دلیل این موضوع اختلاف ساختاری بین فک و دندان های بیماران می باشد. این زمان به طور متوسط بین 16 الی 18 ماه تخمین زده می شود. البته امکان افزایش آن تا 24 و حتی 36 ماه نیز وجود دارد. بنابراین ادعا های صورت گرفته مبنی بر اصلاح لبخند و ایجاد دندان های صاف در کمتر از 6 ماه دروغ است.
در واقع درمان های ارتودنسی کوتاه مدت تقریبا به ندرت رخ می دهد. شاید در زمان کوتاه وضعیت دندان به ظاهر حالت مناسبی پیدا کند. اما متخصص دندانپزشک باید در کنار وضعیت ظاهری دندان ، از تشکیل درست کام و باز بودن راه های هوایی نیز اطمینان حاصل کند. مدت ارتودنسی در جلسه مشاوره و پیش از اتصال آن توسط دندانپزشک مشخص می شود. فاکتور های زیادی بر مدت زمان نیاز بیمار به تجهیزات ارتودنسی تاثیر می گذارد که عبارتند از:
مدت زمان نگهداری ارتودنسی در دهان برای انواع اختلالات با یکدیگر تفاوت دارد. همچنین شدت عارضه دندانی یا فکی ( اکلوژن ) یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در مدت زمان ارتودنسی است؛ به عنوان مثال شلوغی خفیف دندان در مدت زمان کوتاه تری بهبود می یابد. اما در شلوغی زیاد ، دندان بیرون زده ، فاصله زیاد دندان ها و … درمان به زمان بیشتری نیاز دارد.
متخصص دندانپزشک بر اساس نوع اختلال فکی دندانی از انواع ارتودنسی برای بیماران استفاده می کنند؛ به عنوان مثال می توان به ارتودنسی ثابت و متحرک اشاره کرد. طول دوره درمان با ارتودنسی ثابت کوتاه تر از نوع متحرک است. همچنین نوع بریس نیز بر مدت زمان ارتودنسی تاثیر می گذارد.
بریس های فلزی یا سیمی از جنس فولاد ضد زنگ طراحی شده و عملکرد قوی در درمان اختلالات دارد. البته امروزه بریس های سرامیکی و نامرئی تا حد زیادی جایگزین نوع فلزی شده است. اگرچه محصولات جدید به لحاظ ظاهری زیباتر به نظر می رسند. اما مدت زمان صاف شدن دندانها در ارتودنسی را افزایش می دهند.
آمار ها نشان می دهد که متوسط طول درمان با ارتودنسی در بزرگسالان بیشتر از کودکان و نوجوانان است. دلیل این موضوع ادامه داشتن روند رشد فک و دندان در سنین کودکی و نوجوانی است. در نتیجه دندان ها به راحتی تغییر شکل یافته و در مکان مناسب قرار می گیرند. این در حالی است که در بزرگسالی رشد دندان متوقف شده و بیشتر به صورت روی هم رفته قرار دارند. به همین دلیل ایجاد تغییر در آنها نیازمند فشار و زمان بیشتری است.
گاهی درمان اختلالات فکی و دندانی در بزرگسالان تا 18 ماه تا 3 سال نیز به طول می انجامد. البته این موضوع همیشه صادق نیست. زیرا علاوه بر سن مسائل دیگری بر مدت زمان صاف شدن دندان ها در ارتودنسی تاثیر می گذارد.
مدت زمان ارتودنسی در صورت بی توجهی و عدم رعایت دستورالعمل های دندانپزشک افزایش می یابد. یکی از این موارد رعایت بهداشت دهان و دندان است. دهان به واسطه تجهیزات ارتودنسی بیشتر در معرض تجمع باکتری ها ، پوسیدگی ، عفونت و انواع بیماری لثه قرار دارد. بروز هر یک از این موارد روند درمان را طولانی تر می کند. به همین دلیل استفاده منظم از نخ دندان و مسواک اهمیت بسیاری دارد.
همچنین استفاده درست از نگهدارنده ارتودنسی ( Retainers ) برای تکمیل فرآیند درمان الزامی است. نگهدارنده بعد از خارج کردن ارتودنسی و به دلیل تمایل دندان برای بازگشت به موقعیت اولیه خود مورد استفاده قرار می گیرد. با این کار دندان و لثه فرصت کافی برای عادت به شرایط جدید را پیدا می کنند. بازه زمانی استفاده از نگهدارنده توسط دندانپزشک تعیین می شود.
علاوه بر موارد فوق ، داشتن عادت غذایی مناسب نیز برای کاهش مدت زمان ارتودنسی ضرورت دارد؛ به عنوان مثال باید از مصرف غذا های سفت و چسبناک به منظور کاهش خطر شکستگی تجهیزات ارتودنسی اجتناب کرد. ذرت بو داده ، آبنبات ، چیپس ، آدامس و … از جمله این موارد هستند.