کاربرد کارتن آسپتیک ( aseptic ) به گذشته های نه چندان دور برمی گردد و در حال حاضر بیشتر از آن تحت عنوان بسته بندی آسپتیک یاد می کنند. به اعتقاد اکثر کارشناسان این روش بهترین کار برای بسته بندی بسیاری از مواد خوراکی و آشامیدنی است. بنابراین بسیاری از صنایع مختلف خصوصا در حوزه مواد غذایی به آن نیاز دارند. اما کاربرد کارتن های آسپتیک به چه صورت بوده و چه مزایایی به همراه دارد؟ برای پاسخ به این سوال و برخی نکات دیگر در این خصوص بهتر است در این نوشتار با ما همراه باشید.
ابتدا بهتر است بدانیم که ریشه بسته بندی آسپتیک به کجا برمی گردد و از چه تاریخی به صنعت بسته بندی ورود پیدا کرده است. واقعیت آن است که کلمه آسپتیک به معنای ضد عفونی کردن و استریل کردن محصولات مختلف خصوصا مواد غذایی و فاسد شدنی است. بسیاری از مواد غذایی نظیر لبنیات به زودی و بر اثر نور یا گرما قابلیت و پایداری خود را از دست می دهند. بنابراین استریل و ضد عفونی کردن بهترین راهکار برای جلوگیری از این کار است.
کم کم این لغت به صنعت بسته بندی خصوصا بسته بندی مواد غذایی نیز وارد شد و اکنون به صورت کلی از این نوع بسته بندی تحت عنوان بسته بندی آسپتیک یاد می کنند که قطعا بارها نمونه های مختلف آن را مشاهده کرده اید. بسته بندی آسپتیک بیشتر در خصوص محصولاتی از قبیل ماست ، شیر ، تخم مرغ ، پنیر ، خامه و بسیاری از میوه ها و مواد خوراکی کاربرد دارد. این کار باعث می شود تا در نهایت نیازی به نگهداری این مواد در یخچال وجود نداشته باشد. هر چند در نهایت باز هم دوام و ماندگاری مواد غذایی از سایر مواد پایین تر است.
کارتن آسپتیک از چندین لایه مختلف ساخته شده که این لایه از طریق چسب یا با استفاده حرارت به یکدیگر چسبانده می شوند. این لایه ها شامل مقوا ، آلومینیوم ، لایه های پلاستیکی ، پلی اتیلن و برخی مواد دیگر است. بنابراین چنانچه شما کارتن های آسپتیک را برش دهید، متوجه تفاوت ساختار و لایه های آن با سایر کارتن های معمولی می شوید. به طوری که در اغلب اوقات می توان لایه آلومینیومی موجود در کارتن را مشاهده کرد. لایه آلومینیومی کاربرد کارتن آسپتیک را بسیار بالا می برد.
هر کدام از لایه های موجود در این نوع کارتن ، کاربرد خاص خود را دارند. به عنوان مثال ، مقوای به کار رفته در ساخت کارتن باعث ایجاد استحکام و ثبات آن می شود. به طوری که ترکیب این مقوا با لایه های دیگر باعث می شود تا معمولا مقاومت و ماندگاری این کارتن حتی از سایر کارتن های دیگر نیز بیشتر شود. کاربرد آلومینوم نیز بیشتر برای جلوگیری از نفوذ هوا و اکسیژن به داخل کارتن آسپتیک است. در نهایت پلی اتیلن نقش زیادی در عدم نفوذ رطوبت به داخل کارتن و نگهداری از مواد درون آن دارد.
قطعا تا این بخش از مقاله با برخی از کاربرد کارتن آسپتیک ، ویژگی ها و مزایای آن آشنا شده اید که در اینجا قصد داریم تا به صورت مفصل تری به آنها اشاره کنیم.
اولین نقش و کاربرد کارتن آسپتیک مربوط به محافظت فیزیکی از مواد و محصولات داخل کارتن یا همان محفظه است. طبیعتا این مزیت در سایر بسته بندی ها و کارتن های دیگر نیز مشاهده می شود. کارتن های آسپتیک از پتانسیل کافی برای حفاظت از مواد داخل محفظه برخوردار است. چرا که در ساخت آن چندین لایه مختلف به کار رفته است.
مواد و محصولات غذایی نسبت به نور و گرما حساسیت بسیار بالایی دارند. به گونه ای که با کوچک ترین گرمای شدید ممکن است فاسد شوند. یکی از مهم ترین کاربرد کارتن آسپتیک در این خصوص است. چرا که آلومینیوم به کار رفته در ساخت آن به خوبی می تواند اثرات مخرب نور و گرما را کاهش دهد.
قرار دادن محصولات و مواد خوراکی در برابر تغییرات آب وهوایی یا واکنش های محیطی باعث از بین رفتن ارزش غذایی آنها می شود. این در حالی است که کارتن آسپتیک با رعایت استاندارد های بسته بندی مواد غدایی به خوبی از ارزش غذایی مواد محافظت می کند.
رنگ مواد خوراکی برای مصرف کنندگان اهمیت بسیار زیادی دارد و کوچکترین تغییراتی در آن باعث می شود تا از خرید آن محصول منصرف شوند. یکی از کاربرد های کارتن آسپتیک آن است که مانع از تغییر رنگ مواد شود.
یکی از مهم ترین مواردی که در بسته بندی محصولات باید رعایت شود، مربوط به جابجایی و حمل ونقل آسان آنها است. بسته بندی محصولات با استفاده از کارتن این قابلیت را به آنها اضافه می کند تا به راحتی و بدون کمترین دردسر جابجا شوند. چرا که شکل فیزیکی کارتن ها و بسته بندی ها به گونه ای است که به راحتی در یک نقطه جای می گیرند. کارتن آسپتیک و بسته بندی محصولات با استفاده از آن باعث می شود تا به هنگام جابجایی با کمترین دردسر مواجه شوید. از این روند حمل ونقل آن را نیز آسان می کند.
شما اگر بهترین محصولات را نیز تولید کنید، مادامی که نتوانید آنها را در بسته بندی مناسب قرار دهید، نمی توانید به فکر فروش فوق العاده آنها باشید. از این رو معمولا تولیدکنندگان تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا با استفاده کارتن های آسپتیک بهترین نوع بسته بندی را ایجاد کنند.
یکی از مزایای کارتن آسپتیک آن است که با استفاده از آن می توان بسته بندی های بسیار زیبا و خلاقانه را طراحی کرد. مثال بارز آن را می توان در بسته بندی مواد و محصولات غذایی مشاهده کرد. با یک بررسی اجمالی می توان دریافت که بسته بندی این نوع محصولات معمولا خلاقانه تر و بهتر از سایر محصولات دیگر صورت می گیرد.
طبیعی است هنگامی که محصولات در بسته بندی های مناسب طراحی و به بازار عرضه شوند، میزان فروش آنها نیز بیشتر خواهد شد. بسته بندی آسپتیک از جذابیت بصری خاصی نسبت به بسته بندی های عادی برخوردار است. از همین رو طبیعی است که میزان فروش محصولات درون آن نیز بیشتر خواهد بود و برعکس. می توان از طرح ها و المان های خاص بر روی این نوع بسته بندی استفاده کرد که در موارد دیگر چندان نمی توان آنها را به کار برد.
بسته بندی آسپتیک دارای کاربرد های بسیار زیادی در صنایع مختلف است. اما مهم ترین و اصلی تر کاربرد کارتن آسپتیک در صنایع غذایی و مواد خوراکی مختلف است. کارخانجات و صنایعی که در حوزه محصولات لبنی از قبیل ماست ، کره ، دوغ ، آبمیوه ، میوه ، شیر و مواردی از این قبیل فعالیت دارند، اصلی ترین مخاطب این نوع از کارتن ها هستند.
علاوه بر لبنیات برخی مواد خوراکی دیگر و همچنین فرآورده هایی غذایی مختلف از جمله محصولاتی هستند که معمولا در بسته بندی آنها از کارتن مذکور استفاده می کنند. ضمن آنکه نمی توان کاربرد آسپتیک را به حوزه محصولات غذایی و خوراکی محدود کرد. به طور کلی می توان ادعا کرد کاربرد این نوع از کارتن ها در خصوص هر نوع محصولی است که امکان فاسد شدن آن به هر نحو ممکن وجود داشته باشد.